در دوره ی صفویه و قاجار حمام های عمومی زیادی در ایران ساخته شد که با معماری زیبا و نقاشی های خیره کننده ای که داشتند امروز به جاذبه گردشگری تبدیل شده اند. در مشهد، حمام بزرگ و معروفی به اسم حمام مهدی قلی بیک هست که به زیبایی حمام های قدیمی ایران را به تصویر کشیده است.
حمام مهدی قلی بیک یکی از حمام های شناخته شده ی مشهد است که در کنار حرم امام رضا قرار دارد و به راحتی می توانید وقتی برای زیارت به حرم می روید از آن بازدید کنید. این حمام تاریخی به دستور مهدی قلی بیک در سال ۱۰۲۷ قمری ساخته و همان زمان وقف امام رضا شد. وقتی قدم به این حمام می گذارید ساختار زیبای حمام های قدیمی را می بینید و چیزی که در نگاه اول توجهتان را جلب می کند سقف زیبا و نقاشی شده ی این بناست که می توانید ساعت ها جزئیات این نقاشی های زیبا را از نزدیک ببینید.
این حمام در کنار مسجد قرار دارد و سال ها هم نام همین مسجد بود اما امروز، همه آن را به نام مسجد محمد قلی بیک می شناسند. تا همین چند سال قبل مردم برای حمام کردن به این حمام عمومی می رفتند اما بعد از مدتی دیگر استفاده ای از آن نشد تا اینکه در سال ۱۳۸۵ پس از مرمت و بازسازی به موزه تبدیل شد. با قسمت های مختلف این حمام آشنا شوید:
سربینه
در سربینه نقاشی و کاشی های رنگی می بینید. این قسمت ساروج بری و گچ بری های ۲۸ لایه داردکه ۱۳ لایه از آن ها نقاشی های زیبا دارد. قوس های این قسمت از حمام از نوع پنج و هفت شاخ بزی است که از سبک معماری اصفهان الهام گرفته است. در این قسمت ۴ صفه هست که از ۳ تای آن ها به عنوان رختکن استفاده می شد و یک صفه هم شاه نشین بود.
هشتی یا میاندر
برای اینکه از سربینه به گرمخانه بروید باید از هشتی بگذرید. در این هشتی، حوض کوچکی می بینید که افراد بعد از بیرون آمدن از گرمخانه پای خود را در آنجا شسته و به سربینه می رفتند.
گرمخانه
بعد از اینکه از هشتی گذشتید وارد گرمخانه می شود که محل اصلی شست و شو و استحمام بود. در وسط این گرمخانه ی مربع شکل ۴ ستون هست و بر روی آن سقفی گنبدی شکل قرار گرفته است. در اطراف این گرخانه سه غرفه می بینید که فضایی برای نشستن و حمام کردن بود.
آتشخانه
آتشخانه منبعی برای گرم نگهداشتن حمام بود. این قسمت از حمام در پشت خزینه قرار دارد و از آنجا کف و دیوارهای حمام گرم می شد.
چاله حوض
چاله حوض جایی بود که مردم بعد از حمام برای آبتنی استفاده می کردند، این چاله حوض نسبت به حمام های دیگر بزرگ تر است. در ساخت این قسمت از حمام آنقدر به جزئیات توجه شده که با وجود ساده بودن، شکوه معماری ایران را نشان می دهد.
